buyurmaq — f. 1. Əmr etmək, hökm etmək. <Şah> bir dəqiqədən sonra başın qaldırıb Mirzə Sədrəddinə buyurdu ki: – Xub, mürəxxəssən, get. M. F. A.. <İvan bəy:> Səsini kəs, buyuraram başına yüz tatarı vurarlar. N. V.. // Eyni mənada nəzakət və… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
buyurma — «Buyurmaq»dan f. is. <Cahangir ağa:> Həmişə buyurmada, vurmada, kəsmədə ömür sürmüş. . S. S. A … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
iradə — is. <ər.> 1. İnsan psixikasının, insanın öz qarşısına qoyduğu məqsədə nail olmaq, arzu və istəklərini həyata keçirmək qabiliyyətində təzahür edən xüsusiyyətlərindən biri. İradə qüvvəsi. İradə zəifliyi. – <Doktor:> . . Hər çətinliyi… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
təşrif — is. <ər.> Öz gəlişi ilə bir şəxsi və ya yeri şərəfləndirmə; gəlmə, gəliş, buyurub gəlmə. Rövşən et xanəmizi bir gecə təşrifinlə. S. Ə. Ş.. Təşrif aparmaq – getmək (hörmət və nəzakət məqamında işlənir). Xülasə, axırda övrət təşrif aparır. C … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
böyüklük — «Böyük»dən (1, 2, 5, 6 və 8 ci mənalarda) mücər. Evin böyüklüyü. Dalğanın böyüklüyü. Dənizin böyüklüyü. Meşənin böyüklüyü. – Xalqın böyüklüyü onun sayı ilə təyin edilmir, bəlkə tarixdəki müsbət rolu ilə təyin edilir. M. Hüs.. Gördüyü sonsuz… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
dar — 1. sif. 1. Ensiz (enli ziddi). Dar küçə. Dar yol. Dar keçid. Dar dərə. – Küçə dar olmağına görə ulaq güc ilə keçirdi. Ç.. Diyar kişi dar bir cığırla sola tərəf buruldu. Ə. M.. Dar dəmir yolu – yaxın məsafələrə çəkilən və yerli əhəmiyyəti olan,… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
diktə — <lat.> köhn. İmla. Diktə etmək – 1) başqasına eşitdirib yazdırmaq üçün ucadan söyləmək; 2) məc. zorla qəbul etdirməyə çalışmaq, əmr etmək, buyurmaq. Şərtlərini diktə etmək … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
fərmayiş — is. <fars.> köhn. Buyurma, əmr etmə; buyruq, əmr, qulluq. . . . Başladılar ustanın fərmayişlərini birbəbir əmələ gətirməyə. C. M.. Onların başı üstündən kənarda durub baxan Firiduna müraciət etdi: – Ağa, fərmayişin nədir? M. İ.. Fərmayiş… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
hökm — is. <ər.> 1. Əmr, buyruq, sərəncam. <Mirzə Məmmədqulu:> Camaat, bu gün cənab naçalnikin hökmü mövcibincə burada bir siyahı qərar verilib. C. M.. <İskəndər:> Hökmümə baş əydi Hind, Həbəş, İran. A. Ş.. Hökm çıxmaq – əmr gəlmək,… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
iltifat — is. <ər.> 1. Lütfkarlıq, lütf, mərhəmət, etina. Vardır şirin şirin xoş ixtilatın: Nə fayda Vaqifə yox iltifatın. M. P. V.. Kəsmə iltifatın qul Ələsgərdən; Kərəmli sultanım, getmə, amandı. A. Ə.. <Eldar:> Mən ağlımı itirmişəm, mənim… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
kargüzarlıq — 1. is. Kargüzarın işi, məşğuliyyəti, vəzifəsi. Kargüzarlıq vəzifəsi. // Dəftərxana işləri. Kargüzarlıq etmək – dəftərxana işlərini aparmaq. 2. is. köhn. Kömək, yardım. Kargüzarlıq etmək (buyurmaq) – kömək etmək. <Əhməd:> . . Gərək siz bu… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
